ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ

z dnia 10 maja 1994 r.

w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach przetwarzających owoce i warzywa.

(Dz. U. nr62 poz. 261)

Na podstawie art. 208 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. Nr 24, poz. 141, z 1975 r. Nr 16, poz. 91, z 1981 r. Nr 6, poz. 23, z 1982 r. Nr 31, poz. 214, z 1985 r. Nr 20, poz. 85 i Nr 35, poz. 162, z 1986 r. Nr 42, poz. 201, z 1987 r. Nr 21, poz. 124, z 1988 r. Nr 20, poz. 134, z 1989 r. Nr 20, poz. 107 i Nr 35, poz. 192, z 1990 r. Nr 4, poz. 19, Nr 43, poz. 251 i Nr 55, poz. 319 oraz z 1991 r. Nr 53, poz. 226 i Nr 55, poz. 236 i 237) zarządza się, co następuje:

§ 1. Zakład pracy jest obowiązany wyposażyć stanowiska pracy związane z obsługą urządzeń i maszyn produkcyjnych w szczegółowe instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy.

§ 2. 1. Nawierzchnia dróg wewnętrznych powinna być utwardzona i równa oraz przystosowana do odprowadzenia wód opadowych.
       2. W razie usytuowania na drogach szyn kolejowych, ich górna powierzchnia powinna znajdować się na poziomie drogi.
       3. Szerokość dróg, zatok transportowych i otworów drzwiowych w pomieszczeniach produkcyjnych i magazynowych powinna być przystosowana do eksploatowanych środków transportowych.
       4. Szerokość zlokalizowanych wzdłuż drogi chodników dla pieszych powinna wynosić co najmniej 1,2 m.
       5. Przejścia dla pieszych obok urządzeń technicznych, zbiorników (spławnych) i kanałów otwartych powinny być odpowiednio zabezpieczone i oznakowane.

§ 3. 1. W pomieszczeniach produkcyjnych, w których może wystąpić stłuczka szklana, powinny znajdować się pojemniki do jej gromadzenia, wykonane z materiału nieażurowego o odpowiedniej wytrzymałości.
       2. Napełnianie pojemników, o których mowa w ust. 1, nie powinno przekraczać 3/4 ich całkowitej pojemności.
       3. Zakład pracy powinien wyodrębnić miejsce do składowania stłuczki szklanej i innych odpadów produkcyjnych.

§ 4. Odpady produkcyjne powinny być usuwane z pomieszczeń w zależności od ich rodzaju i właściwości fizyko-chemicznych lub biologicznych.

§ 5. W pomieszczeniach produkcyjnych wilgotność powietrza nie powinna przekraczać 75% wilgotności względnej.

§ 6. Pomieszczenia, w których utrzymywana jest temperatura poniżej 5o C (278o K), powinny być wyposażone w sygnalizację wskazującą na obecność w nich pracowników "człowiek w komorze".

§ 7. W pomieszczeniach produkcyjnych i magazynowych, w których nawet krótkotrwałe wyłączenie dopływu energii elektrycznej może spowodować:
       1)  zagrożenie zdrowia i życia pracowników,
       2)  wybuch gazu, pożar lub awarię urządzeń produkcyjnych
     – powinno znajdować się rezerwowe źródło energii elektrycznej włączające się automatycznie z chwilą zaniku napięcia w sieci podstawowej.

§ 8. 1. Używane w procesie produkcyjnym środki szkodliwe powinny być szczelnie opakowane i zaopatrzone w czytelną instrukcję ich stosowania; wydawanie tych środków powinno być rejestrowane.
       2. Pomieszczenia, w których magazynowane są środki szkodliwe, powinny być wyposażone w przyrządy do pomiaru temperatury i wilgotności, w urządzenia wentylacji mechanicznej oraz zabezpieczone przed dostępem osób postronnych.

§ 9. W czasie ruchu urządzeń i maszyn produkcyjnych zabrania się:
       1)  zdejmowania lub otwierania osłon i innych zabezpieczeń,
       2)  wykonywania doraźnych napraw, konserwacji i czyszczenia,
       3)  ręcznego usuwania z nich stłuczki szklanej i innych odpadów.

§ 10. Na manometrach zainstalowanych na zbiornikach i urządzeniach ciśnieniowych powinno być oznaczone dopuszczalne ciśnienie robocze.

§ 11. 1. Prace wewnątrz urządzeń lub zbiorników, do których wejście i wyjście odbywa się przez włazy, mogą być wykonywane po uprzednim:
       1)  pisemnym poleceniu kierownika zakładu pracy lub osoby przez niego upoważnionej,
       2)  odłączeniu dopływu energii elektrycznej oraz innych mediów zasilających i produkcyjnych,
       3)  przewietrzeniu, ochłodzeniu i usunięciu pozostałości surowca oraz sprawdzeniu obecności i stężenia substancji szkodliwych dla zdrowia,
       4)  oznaczeniu remontowanego urządzenia (zbiornika) tabliczką ostrzegawczą "Uwaga - remont: nie włączać".

2. Przed rozpoczęciem prac należy poinformować pracowników o:
       1)  zakresie pracy do wykonania,
       2)  rodzaju ewentualnych zagrożeń, jakie mogą wystąpić w trakcie jej wykonywania,
       3)  potrzebie stosowania środków bezpieczeństwa i osobach nadzorujących oraz asekurujących.

3. W trakcie wykonywania prac należy:
       1)  zapewnić możliwość udzielenia natychmiastowej pomocy medycznej,
       2)  otworzyć wszystkie włazy, a jeżeli jest to niewystarczające do zapewnienia wymaganej ilości i jakości powietrza, powinno się zastosować stały nadmuch powietrza bądź wyposażyć pracowników w aparaty powietrzne,
       3)  w każdym przypadku wykonywania prac spawalniczych zainstalować wentylację nawiewno-wyciągową,
       4)  stosować:
            a)  oświetlenie o napięciu bezpiecznym,
            b) przerwy na odpoczynek nie rzadziej niż co 30 minut.

4. Podczas prac zabrania się stosowania:
       1)  nadmuchu tlenu do wnętrza remontowanych urządzeń lub zbiorników,
       2)  masek lub półmasek z filtrami, pochłaniaczami lub filtropochłaniaczami zamiast aparatów powietrznych.

§ 12. W autoklawach, wyparkach i stacjach mycia powinien być zastosowany zamknięty obieg wody.

§ 13. Wózki jezdniowe akumulatorowe lub z silnikiem spalinowym, stosowane do prac transportowych i załadunkowych, powinny być wyposażone w ramę ochronną, chroniącą operatora przed ewentualnymi urazami.

§ 14. Opary powstające podczas:
       1)  dezynfekcji i mycia opakowań,
       2)  suszenia owoców i warzyw,
       3)  gotowania w kotłach warzelnych,
       4)  foliowania wyrobów w pakiety,
       5)  blanszowania owoców i warzyw,
       6)  pasteryzacji i sterylizacji
            -   powinny być odprowadzane rurociągami poza pomieszczenie produkcyjne.

§ 15. 1. Wyłączniki napędu maszyn i urządzeń produkcyjnych powinny być usytuowane w zasięgu ręki obsługującego je pracownika.
         2. Zabrania się uruchamiania i eksploatowania maszyn lub urządzeń produkcyjnych z niesprawnym wyłącznikiem napędu lub bez osłon.

§ 16. Urządzenia i maszyny produkcyjne, przy których obsłudze istnieje zagrożenie poparzeniem, powinny być wyposażone w ochronną izolację cieplną lub inne zabezpieczenie.

§ 17. Urządzenia techniczne, podlegające dozorowi technicznemu, powinny być eksploatowane po uzyskaniu pozytywnej decyzji właściwego organu dozoru technicznego.

§ 18. 1. Studzienki i kanały spławne, usytuowane poniżej poziomu terenu lub dróg wewnętrznych, powinny być przykryte pokrywami lub metalowymi kratami oraz wyposażone w odpowiednie klamry, jeśli ich głębokość wynosi co najmniej 0,8 m.
         2. Zbiorniki spławne na owoce i warzywa usytuowane poniżej terenu powinny być zabezpieczone barierką lub murem ochronnym o wysokości co najmniej 1,1 m.

§ 19. 1. Element nośny przenośnika mechanicznego do transportu surowca i wstępnego sortowania owoców i warzyw powinien być umieszczony na wysokości powyżej 0,7 m.
         2. W razie usytuowania elementu nośnego na wysokości powyżej 1,2 m, należy dołączyć odpowiedni pomost dla obsługujących go pracowników.
         3. Szerokość elementu nośnego przenośnika mechanicznego, o którym mowa w ust. 1, nie powinna przekraczać:
             1)  0,6 m - obsługiwanego z jednej strony,
             2)  1,0 m - obsługiwanego z dwóch stron,
             3)  1,2 m - przy przenośniku wielodrogowym.

§ 20. Linia technologiczna powinna być usytuowana w odległości co najmniej 1,0 m od ściany.